brzmi nieaktualnie. Martwa zdobyła nie tylko świat, ale jakby ogołociła z innej tematyki tak zwane awangardowe salony i wystawy na lata, stała się nową rutyną. Surrealiści wracać zaczęli do tematyki w poszukiwaniu niesamowitości i fantastyki, powoływali się na Boecklina, jakby zjawisko Cézanne'a nie istniało, i nawet martwe ich stały się skrajnie literackie. Ale chyba Picasso przede wszystkim, autor nie jednej martwej, już dziś historycznej, który Cézanne'owi więcej niż komukolwiek zawdzięcza, Picasso akcentujący w miarę lat coraz więcej swój ekspresjonizm o niesłychanym bogactwie inwencji, wpłynął na przekreślenie już dzisiaj tego absolutnego prymatu "czystej" martwej. Ten prymat jeszcze w ostatnich latach przed wojną