na otwarte deptanie osobowych i rzeczowych praw opolników. Przeciwnie: poszanowanie dziedzicznych praw do ziemi oraz statusu społeczno-prawnego powiązanego z obowiązkami różnych grup chłopów wobec monarchii stało się fundamentalną zasadą nowego systemu, zwanego w polskiej historiografii ustrojem prawa książęcego.<br>W ustroju tym znaczna większość plemiennego pospólstwa została odsunięta od kwalifikowanej służby wojskowej i obłożona pokaźnymi daninami na rzecz monarchii, a zamożniejsza i lepiej wyekwipowana mniejszość przekształciła się w odrębną warstwę książęcych (królewskich) wojowników. Rodzaj obowiązków wobec państwa przekazywanych z pokolenia na pokolenie stał się wyznacznikiem chłopskiego lub rycerskiego statusu. Wolna ludność zepchnięta w ten sposób do chłopskiej kondycji nie została jednak poddana