odwróceń. Zdanie: "I na tym zapewne byłoby się skończyło" - powtarza się aż trzykrotnie. Ale przeczą mu rozmaite "jednakże" i "niestety", zwłaszcza zaś uwagi takie, jak "okazało się jednak" czy też "ale i tu zaszło nieporozumienie"... A więc opowiedziana historia nie jest taka, jaka być powinna - lub raczej, nie taka, jakiej spodziewa się czytelnik?<br>Tak szkicuje Gombrowicz sytuację narracyjną, tradycyjną, owszem, ale wielce znaczącą. Jak łatwo spostrzec, Filiberta opowiada najbardziej staroświecki z narratorów. Z wyjątkiem przyszłości zna wszystko: myśli, uczucia i losy postaci. Co ciekawsze, jego wszechwiedza została silnie przesadnie - podkreślona przez wtrącenia, czasem uwidocznione graficznie przez nawiasy. Jest ich aż osiem