gnostycyzm" stosuje się zazwyczaj,<br>jako swoiste hasło wywoławcze w odniesieniu do: <br><br>&lt;gap&gt;<br><br>Do powyższej definicji dodać jednak wypada kilka ważnych zastrzeżeń.<br>Otóż zacząć trzeba od tego, że mówienie o gnozie jest z kilku względów<br>utrudnione. I tak, po pierwsze, wszystko wskazuje na to, że gnostycyzm<br>nigdy nie osiągnął takiego poziomu wewnętrznej spójności, aby można<br>było zrekonstruować jakiś system gnostyczny niejako "bez reszty", tak<br>aby dało się odpowiedzieć na wszystkie pytania, które w trakcie tej<br>rekonstrukcji się nasuwają. Po drugie, ogromna część naszej wiedzy o<br>gnostycyzmie nie jest bezpośrednia. Większość poglądów gnostyckich<br>znamy z pism Ojców Kościoła takich jak Orygenes, Klemens<br>Aleksandryjski, Ireneusz