dużo szczęścia - węgiel, rudy żelaza, ropa, bawełna, rzeki będące naturalną drogą taniego transportu, a także wielki rynek i społeczeństwo o mentalności obywateli ("radź sobie sam", "nie uskarżaj się"). Przewaga Ameryki nad Europą polegała na tym, że wszyscy zaczynali tu od zera i na własny rachunek.<br>Japonia jest przykładem, że nawet spóźnialscy mogą dogonić czołówkę. Jej atutem było to, że nie miała zakodowanych chińskich kompleksów wobec obcych. Japonia miała też silne atuty w stosunku do Europy: 250 lat bez wojen i rewolucji, tani transport wodny, jeden język i kulturę, wspólną etykę pracy, podobną do europejskiego kalwinizmu. Poczucie obowiązku i zbiorowa odpowiedzialność, silny