własnych zdolności do nagłej przemiany. Na samym początku rozprawy czytamy taki przerażający sąd: "Wczoraj gnuśni i samolubni, dziś jak oto wart <gap> o panoszą się wpatrzeni w nurty żywiołu. Zniosło ich wszak bez wysiłku z wczorajszej mielizny duchowej, przeprawili się szparko przez entuzjazm i dziś oto stoją już na czele w stalową zbroję zbrojni. Wczoraj w doktrynie jako żółwie tkwiący, stali się jak klucze żurawi, natchnieniem woli i tęsknot ciągnące po nowiu ku wiośnie". I tak dalej, i tak dalej. Przypomina to jakoś sądy, które Bryll odprawia nad społeczeństwem polskim. Klęska wynika tu nie tylko z przegranej walki, z przegranej wobec przemocy