Miłosz, literatura zangażowana w dokonującą się w Polsce wielką zmianę jest, z jednej strony, efektem społecznej i politycznej koniunktury, z drugiej zaś - zakładniczką własnego etosu. Ów etos ukształtował się w XIX stuleciu, ucieleśniały go dzieła obywatelskie uczestniczące w życiu wspólnoty, wyrażające jej aspiracje, spełniające rolę przewodników przez historię oraz pocieszycieli strapionych Polaków.<br> Jako efekt koniunktury, literatura lat osiemdziesiątych odniosła spektakularny, choć krótkotrwały sukces. Stała się bowiem własnością niemal wszystkich, w spontanicznym, żywym odbiorze społecznym funkcjonowała jako wspólna mowa całej prawie zbiorowości. Lecz będąc efektem takiej koniunktury, przeistaczała się mimowoli w zakładniczkę potrzeb i oczekiwań niemówiącej większości, uzależniała się od jej gustów