nieproporcjonalny w stosunku do wzrostu mocy działa), które jest szkodliwe dla obsługi działa i może nawet spowodować trwałe uszkodzenie narządu słuchu. Fala uderzeniowa działa ujemnie przede wszystkim na tak czuły organ, jakim jest ucho, ale wpływa również ujemnie na czynność płuc, powoduje ból głowy, szybkie zmęczenie itp. objawy. Dlatego podczas strzelania z działa nawet o małej stosunkowo mocy obsługa musi zakładać specjalne hełmy artyleryjskie chroniące uszy przed działaniem fali uderzeniowej. Wprawdzie fala uderzeniowa powstaje u wylotu lufy podczas strzelania z dział klasycznych; znamy metody jej określenia oraz obliczenia jej siły. Ponadto fala uderzeniowa powstająca w działach klasycznych jest znacznie mniejsza niż