literacki. Hezjod, autor eposu <name type="tit">Prace i dnie</>, porzuciwszy homeryckich wojowników upewniał: <q>Praca nie hańbi, hańbi próżnowanie</>. O tym, że <q>praca jest skarbem człowieka</>, jak powiadał Ezop w bajce <name type="tit">Rolnik i jego synowie</>, mówiono aż do znudzenia od niepamiętnych czasów w szkołach. Surowo i pryncypialnie podeszła do problemu Biblia, gdzie znajdujemy stwierdzenia w rodzaju: <q>Kto nic chce pracować, niech też nie je</>. Nad rodzajem ludzkim wisi ponadto klątwa za grzech pierworodny Adama i Ewy: <gap> Kościół i jego organizacje uczyły dobrej i efektywnej pracy. Wsławiły się tu niektóre zakony, np. cystersi czy benedyktyni ("benedyktyńska praca"), co równoważyło w jakimś stopniu szlachecko-rycerską pogardę