Biorąc pod uwagę - dla uproszczenia rozważań - wyłącznie nauki matematyczno-przyrodnicze (nauki humanistyczne zdeterminowane są w swym rozwoju w sposób bardziej złożony: pod pewnymi względami jak nauki matematyczno-przyrodnicze, pod innymi zaś - właśnie tak jak sztuka) przyjąć można, iż pełnią one następującą funkcję względem podstawowej (produkcyjnej) praktyki społecznej: kodyfikują, porządkują jej subiektywne przesłanki bezpośrednie, zbierając je łącznie w określone systemy twierdzeń teoretycznych, bądź też proponują w ramach takich systemów przesłanki nowe nie rejestrowane jeszcze w doświadczeniu społecznym generowanym przez ową praktykę podstawową. Jak stąd już widać, teoretyczne systemy naukowe mogą być dwojakiego rodzaju: mogą one posiadać charakter rejestrujący, tzn. mogą wyłącznie zbierać