rozmowę o języku, która w samej trosce o sprawy językowe idzie tropem włoskiego oryginału Il Cortegiano Castiglionego, ale w szczegółowej problematyce jest konkretna i polska. Pisarz zdawał sobie sprawę z faktu, że język polski jego epoki dopiero się kształtuje, bolał więc nad tym, że w przekładzie nie mógł wyrazić wielu subtelności i musiał opuścić szereg terminów, głównie terminów abstrakcyjnych. Z jednej strony Górnicki odczuwał potrzebę otwarcia polskiego systemu leksykalnego na przyjęcie pożyczek obcych, ale z drugiej strony przestrzegał przed modą cudzoziemszczyzny i przed snobizmem. Odczuwał żywe pokrewieństwo języków słowiańskich i widział najsposobniejszą drogę wzbogacania języka słowiańskimi pożyczkami, jeśli to już konieczne