stanu społecznej SM z realizowaną na gruncie danej dyscypliny naukowej praktyką badawczą. Owa praktyka realizowana jest przez poszczególnych badaczy, których cechuje określony stan indywidualnej SM. Indywidualna SM jest swoistą konkretyzacją idealnej SM (społecznej) - swoistą dla różnych badaczy. Zauważmy jeszcze, że (Kmita, 1976, s. 20-22): "Teoretyczne wyjaśnienie zjawisk z dziedziny świadomości indywidualnej zawsze musi dokonywać się w terminach zjawisk z dziedziny świadomości społecznej, jakkolwiek z reguły niezbędne tu są jeszcze dodatkowe przesłanki eksplanacyjne. Co więcej, sam opis danego bloku przekonań indywidualnych może być dokonany jedynie w terminach zakładających określoną charakterystykę odpowiedniego bloku przekonań ze sfery świadomości społecznej: w terminach różnic dzielących