następnym stuleciu rządzący nim katolicy zaczęli uważać dysydentów za uciążliwych obywateli drugiej kategorii, tolerowanych w Rzeczypospolitej jedynie z łaski i#do czasu.<br>Pomimo wielu słów skargi i uzasadnionych narzekań księża stanowili jeden z trzech stanów, poczuwających się do odpowiedzialności przed Kościołem i Rzecząpospolitą. Należała do nich także parająca się wojaczką szlachta oraz ludzie pióra: literaci i historycy.<br>"Ogromna większość pisarzy staropolskich#zauważa słusznie Tadeusz Bieńkowski#ukazuje się nam jako świadomi twórcy rodzimej kultury i języka, strażnicy narodowych tradycji i reprezentanci wobec zagranicy kulturalnych osiągnięć kraju". Zaczyna się to już w dobie renesansu, którego dziejopisarstwo podkreśla wartość prac o historii Polski jako