jest dalece bardziej efektywny.<br>Klasyczne badania <name type="person">Bjernera</> i <name type="person">Swenssena</> wykazały, że w ciągu doby zdolność do aktywności umysłowej zmienia się, przy czym najmniejsza efektywność, wyrażająca się największą liczbą błędów, przypada na godz. 2.00-3.00 rano oraz godziny popołudniowe (ok. godz. 15.00).<br>Niektórzy autorzy twierdzą, że możliwa jest sztuczna adaptacja cyklów przez "synchronizatory społeczne". Można jednak dyskutować czy, np. w cyklu "biblijnym", tygodniowym, pierwotny był rytm fizjologiczny, wtórnie dopiero usankcjonowany jako rytm pracy i odpoczynku, czy też odwrotnie. Badania potwierdzają jednak fakt, że zarówno bezsenność (już nawet 24-godzinna), jak i ingerencja w specyfikę dobowych nawyków, stanowi rodzaj bodźca