przestaje być traktowana jako niepoważny rodzaj refleksji nad przeszłością. Notabene dwie wizje narodowych dziejów, jakie naszkicowali Andrzej Jankowski i Stefan Bratkowski, wychodząc z założenia, iż Polska uniknęła trzeciego rozbioru, nie napawają zbytnim entuzjazmem.<br>Maciej Janowski ("Tygodnik Powszechny", nr 4, 1995) wyraził pogląd, iż w wieku XIX nasiliłyby się w niej tak bardzo konflikty narodowościowe, że od państwa oddzieliłyby się ziemie etniczne niepolskie: "Pozostałby niewielki kraik, z grubsza biorąc wschodnie granice dzisiejsze, zachodnie sprzed 1939". Również zdaniem Bratkowskiego (Skąd przychodzimy. Opowieści z drugiego kwadratu, 1975) Rzeczpospolita skurczyłaby się terytorialnie, nie byłoby rozwoju gospodarki ani oświaty, panoszyłaby się za to inkwizycja.<br>Kolejny Sas zasiadający