utworów literackich starających się stworzyć romantyczny mit Krzyżaków. Nie bardzo to się udało, nawet jeśli Wilhelm II starał się uteatralizować pamięć Malborka i krzyżackiego "parcia na wschód". Również w III Rzeszy podsycanie przez Himmlera i Rosenberga kultu Malborka, Tannenbergu i zakonu rycerskiego, którego kontynuatorem miała być jakoby SS, wcale nie trafiało do przekonania wielu najwyższych rangą nazistów, jak choćby Goebbelsa czy nawet samego Hitlera.<br>Pozostaje pytanie, czy z tych dwóch wykluczających się romantycznych tradycji narodowych można dziś jeszcze odcedzić jakiekolwiek uniwersalne przesłanie, czy można stworzyć film, który powie cokolwiek nowego o tamtych ludziach i o nas samych, o państwie krzyżackim, o tamtej Polsce