od jego kresu do początku, tj. od następstw do poprzedzających "racji". Wolność jako negatywność musi odsłonić się w jakimś radykalnym "nie", którym świadomość przeciwko czemuś protestuje. To "nie" musi być równie radykalne, jak nieodwołalne, ponieważ będzie początkiem jakiejś kreacji, a może nawet śmierci człowieka. Ono jest jak odbicie skoczka z trampoliny, mieszczące w sobie całe ryzyko niewiedzy, co stanie się za chwilę. Zobaczmy to znów na przykładzie stoicyzmu. Wyobraźmy sobie, że etapem początkowym ewolucji jest stan niewolniczy. Stoicyzm rodzi się, gdy niewolnik wypowiada "nie" swojemu własnemu strachowi i swemu własnemu panu. Wolność jest negatywnością. Ona neguje coś ze świata i coś