poświęcić ani cząstki, a wnuki muszą całe życie służyć w wojsku rosyjskim.<br>Czując się odpowiedzialna jedynie za sytuację własnego stanu, szlachta niewiele przejmowała się pogarszaniem doli chłopów czy upadkiem miast. Poddani z dóbr królewskich na własną rękę musieli (przez sądy referendarskie) dochodzić przysługujących im praw i podobnie jak mieszczanie sami troszczyć się o przywileje miejskie i stanowe. Dopiero w roku 1791, kiedy już przestano uważać, iż cały naród polski składa się wyłącznie ze szlachty, państwo weśmie oficjalnie i uroczyście w obronę plebejuszów ze wsi i miast.<br>Brakowi poczucia odpowiedzialności za sytuację wszystkich grup społeczeństwa towarzyszyła przewaga patriotyzmu regionalnego nad ogólnokrajowym, który by