Wawrytko, Jan Gąsienica-Ciaptak...<br>W 1936 roku Helena Roj-Kozłowska uzyskuje urzędową separację z mężem.<br>Po wybuchu wojny, na początku okupacji, wobec germanizacyjnych nacisków funkcjonariuszy akcji &lt;foreign&gt;"Goralenvolk"&lt;/&gt; opuszcza Zakopane i przenosi się do Warszawy. Działa aktywnie w konspiracji. Od "wpadki" w ręce hitlerowców ratuje ją przypadek. Podziemna organizacja ułatwia Helenie ucieczkę ze stolicy. Wraz z synkiem ukrywa się do końca wojny na wsi.<br>W 1945 roku wraca do Zakopanego.<br>Początkowo była korespondentem terenowym Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1947 roku została zatrudniona w Muzeum Tatrzańskim w dziale etnografii, dla którego zbierała między innymi materiały do zbiorowej pracy pt. "Pasterstwo Tatr Polskich