przebłysków samodzielnego myślenia aż po ich godzinę ostatnią. Patetyczne zdanie Conrada o życiu i umieraniu samotnym wydawało mi się prawdą, którą potwierdzało i moje własne doświadczenie wewnętrzne i spojrzenie na życia innych ludzi. Dzisiaj nie jestem tego tak pewien. I raczej skłonny byłbym mniemać, że wbrew temu, co naszym oczom ukazują nienawiść, pogarda i okrucieństwo, wbrew złu i zniszczeniom, łączy przecież ludzi głębsza, niż by się zdawało, solidarność, głębsze braterstwo, o wiele głębsze, od trzech tryumfalnych haseł Wielkiej Rewolucji. Myślę, że należy u ludzi szukać pomocy i że ją można u nich znaleźć. Twierdziłbym również, że ciężarem samotności, tak tragicznie przygniatającym