kulą ziemską - został doszczętnie "prze-palony" Sumieniem. A to - musi znowu w tym miejscu dopowiedzieć czytelnik - jest niemożliwe, choćby dlatego, że głazy są na ogień dość odporne.<br> Kolejna dygresja odwiodła mnie od Orwella, a muszę do niego powrócić, aby wyjaśnić wreszcie, jaki ma on związek z problemem "największego wroga człowieka - uogólnienia". Jedną z osobiście najważniejszych dla mnie lektur okresu młodości był artykuł Orwella Notes on Nationalism, który przeczytałem w początkach lat siedemdziesiątych w przemyconym do Polski czterotomowym angielskim wydaniu jego esejów. Przypomnę, że artykuł ten, napisany w maju 1945, traktuje tytułowe pojęcie nacjonalizmu niezmiernie szeroko, używając go w braku lepszego terminu