wstręt do szarlatanerii współczesnych mu romantyków, chłodny, analityczny umysł - nie są to najmniejsze zalety dla kogoś, kto wie, że jest prócz tego obdarzony olbrzymim talentem. Sprawa odstępstwa narodowego Stendhala - uważał siebie za Mediolańczyka z ducha, nie Francuza - dowodzi, ile wysiłku wkładał w wyłączenie siebie spod kompetencji opinii, jak troskliwie wybierał uprzywilejowane miejsce, miejsce na boku. Być cudzoziemcem we własnym kraju, być, mimo wszystko, cudzoziemcem w przybranej ojczyźnie - to móc w każdej chwili powiedzieć, że trybunał tutejszej opinii nie jest właściwy, to wywinąć się przy pomocy formalnego wybiegu, nie mówiąc sędziom w oczy, że uważa się ich za zbyt małych i zbyt