przestrzeni. Nie była to wszak pustka a właśnie przejrzystość, zjawisko bardziej czasowe niż przestrzenne, światło szybkości, stan przyszły, z którego prześwitywały uchwytne obrazy. Wtedy, na tamten czas - na granicy geometrii i przejrzystości, obecności i nieobecności, między czystym horyzontem a betonową fortecą, ostatnią w dziejach wojskową budowlą postawioną jeszcze na powierzchni, w chwili gdy do wojny wkroczyło wraz z wszechwładnym lotnictwem niebo - odczytać mógł to, co jeszcze nie nadeszło: kontemplacja odsłoniętego nieba i monolitycznych mas bunkru, pozbawionych kątów, aby wytrzymać mogły ciśnienie wybuchu, i sugerujących swym kształtem nieznaną jeszcze potencję błyskawicznego zabijania, ujawniała nie tyle ówczesną sytuację wojny, lecz sytuację przyszłej wojny totalnej, kiedy