życia ziemskiego, stosunku jednostki do zbiorowości itd. Szczególniej w Polsce, gdzie religijność rzadko wywodzi się z życia wewnętrznego a często z tęsknot politycznych - ten proces osiągał duże natężenie. Większość katolików reklamujących św. Tomasza uzasadniała swój katolicyzm przy pomocy wniosków polityczno-społecznych, przy pomocy wizji nowego średniowiecza, którą można ucieleśnić tylko w oparciu o światopogląd katolicki. Następowało zupełne odwrócenie całej sprawy religijnej: skutki miały usprawiedliwiać i tworzyć wewnętrzną wiarę, którą zajmować się nikt nie miał odwagi. Nic dziwnego, że ci katolicy łączyli Tomasza z pomysłami wziętymi z faszyzmu - bo w głębi, nie zdając sobie z tego sprawy, brali katolicyzm za jeszcze jedną fikcję, wygodną