po powrocie z Waszyngtonu, stwierdził m.in.: "przyjdą do Polski, stworzą fakty dokonane, zrobią wybory - każdy będzie wiedział jakie, ale na świecie będzie się to nazywało, w imię tego, żeby nie prowadzić z nimi walki, że to jest wola społeczeństwa".<br>Pierwszego potężnego uszczerbku nadzieje te doznały, gdy Sowieci aresztowali akowców walczących w Akcji Burza i zainstalowali w Lublinie powstały pod ich egidą i kontrolą PKWN, co oznaczało, że chodzi im nie tylko o terytoria, ale także o zwierzchność nad Polską. Z zachowanych dokumentów -protokołów, zapisków, deklaracji i przemówień - wynika, iż Mikołajczyk dobrze zdawał sobie sprawę z grozy sytuacji, lecz był zdeterminowany