filharmonie [...]".<br>W sumie można stwierdzić, iż tak rozumiane środowisko traktowane jest jako obiektywny zespół możliwości uczestnictwa w kulturze, który przez sam fakt istnienia pobudzająco wpływa na kulturalną aktywność. Jest to jednocześnie możliwość, z której potencjalni odbiorcy mogą, ale nie muszą korzystać. W tym sensie bogata infrastruktura kulturalna jest jednym z warunków koniecznych, ale nie wystarczających do upowszechnienia się pożądanych zachowań kulturalnych. &lt;page nr=20&gt;<br>Cechą wspólną trzeciej grupy ujęć jest definiowanie środowiska poprzez "czynnik ludzki". W praktyce, przybiera to takie przykładowe postacie:<br>"[...] dysproporcje wynikają nie tylko z faktu takiego czy innego rozwoju bazy materialnej i działalności kulturalnej, ale także z pewnych nawyków kulturowych różnych grup