sam środek represji zadekretowany przez wszystkich bez wyjątku przedstawiał się inaczej: jako solidarna zemsta całej wspólnoty na "czarnej owcy". Przymus był w tym społeczeństwie skuteczny, gdy opierał się na kolektywistycznej zasadzie "wszyscy przeciw jednemu". Musiało być jasne, że przeciwko buntowniczej jednostce obraca się ogół. Jednomyślność była zatem warunkiem podjęcia przez wiec jakiejkolwiek decyzji, której wprowadzenie w życie mogło wymagać zastosowania przymusu.<br>Wymóg jednomyślności znajduje przez to objaśnienie funkcjonalne, bez mała socjotechniczne, a więc na pewno niewystarczające. Tradycyjna kultura barbarzyńców miała oczywiście swoją wewnętrzną racjonalność, była jednak daleka od tego, co przywykliśmy nazywać racjonalizmem i pragmatyzmem. Trzeba poszukiwać innych jeszcze powodów, dla