najwyższego autorytetu.<br>A jednak. Nie, żebym kiedykolwiek nie wierzył w zasadność tych interpretacji. Ale nawet Bergman w pełni mnie nie przekona. Są różne prawdy, małe i większe. Uczeni specjaliści przybijali Bergmana wielką ozdobną szpilą na honorowym miejscu w gablocie z napisem "najważniejsze zjawiska purytańskiej kultury skandynawskiej". Kiedy pisali o bliższej współczesności, to jeszcze bardziej Bergmana ode mnie oddalali. Wówczas bowiem była mowa - i ciągle z największą słusznością - o społeczeństwie nadmiaru, zbytku dóbr materialnych i jakże dokuczliwej wolności. Czy muszę przekonywać, że mnie (nam) inne nadmiary wydawały się wówczas bardziej dokuczliwe?<br>Sam Bergman pokazuje swą bohaterską i połowicznie zwycięską walkę z ograniczeniami