strony wiecu, wspierany od początku przez Kościół, król wykorzystywał tradycyjne prerogatywy wielkiego krewniaka, wielkiego wojownika i wielkiego sąsiada, aby z przywódcy swojego plemienia stać się władcą ponadplemiennego państwa. Miejsce tradycyjnej starszyzny zajmowała w tym państwie skupiona wokół panującego grupa rządząca. Zmierzch instytucji wiecowych pozwalał to zastąpić złożoną z segmentów organizację wspólnot plemiennych przez bardziej zintegrowaną strukturę polityczną średniowiecznej monarchii.<br>Chrzest był jedną z najistotniejszych przesłanek tej rewolucji, a zarazem punktem wyjścia powolnej ewolucji: wielowiekowego procesu chrystianizacji barbarzyńskich społeczeństw oraz recepcji wzorów kultury klasycznej. Recepcja tych wzorów zbliżyła wschód i zachód Europy, nigdy jednak nie doprowadziła do pełnej uniformizacji. Opierając się na