1).<br> Przyrząd ten umieszcza się tak, by nic nie zasłaniało horyzontu. Wypalony ślad na pasku dostarcza informacji o liczbie godzin w ciągu doby, kiedy promieniowanie bezpośrednio docierało do powierzchni Ziemi. W przypadku zasłonięcia tarczy słonecznej przez chmury, ślad na heliogramie jest przerwany (rys. 2.5.3.2).<br> Zsumowane długości śladów wypalonych na pasku informują o łącznej długości czasu, kiedy promienie słoneczne bezpośrednio docierały do powierzchni Ziemi, a więc o liczbie godzin usłonecznienia rzeczywistego.<br> Ze względu na różną długość dnia w poszczególnych porach roku, używa się w Polsce trzech rodzajów pasków dopasowanych do trzech par rowków znajdujących się w heliografie. Od 16