kulturze. Sztuki plastyczne, rozwój muzyki, teatru w siedemnastowiecznym Gdańsku stanowią owo cenne tło, pokazują nam, iż metropolia nadbałtycka żyła bujnym życiem kulturalnym, co nie pozostawało, oczywiście, bez wpływu na ogólne i naukowe możliwości środowiska intelektualnego. W jednaj może kwestii zarówno wstęp, jak i uwagi końcowe, pozostawiają pewien niedosyt: brak tu zaakcentowania nie tylko faktu łączności nauki gdańskiej z ogólnopolską, ale i zarazem przyczyn powodujących pewną izolację (w jakiejś mierze jednokierunkową, tj. środowisk krajowych od zdobyczy gdańskich, a nie odwrotnie), która - moim zdaniem - wymagała podkreślenia roli nie czynników językowych, lecz nade wszystko społecznych (Gdańsk jako ośrodek intelektualny mieszczaństwa) i wyznaniowych, które stanowiły