kwestia godnej szacunku czy potępienia postawy moralnej, jaką w życiu zajmował autor, bywa fascynująca, ale - jak dobrze wiemy - nie przesądza o wartości dzieła. W ostatecznym rozrachunku liczy się tylko to, czy utwór został dobrze czy źle napisany. Zgoda, tak zazwyczaj bywa. Trafiają się jednak postawy moralne, ideologie lub modele pozaliterackich zachowań, które nieco komplikują ten - nazwijmy go tak - estetyczny immoralizm. W ich wypadku określony wybór etyczny uczyniony w sferze życia wpływa dość zasadniczo na artystyczny kształt tego, co powstaje w sferze literatury. Proszę mnie nie łapać za słowa: nie chcę wcale powiedzieć, że jeśli ktoś zachowuje się w życiu przyzwoicie, ma