powagą tego dzieła. A traktowanie postaci Iwana Karamazowa dowodzi znacznie silniejszego ładunku emocji niż polifonia dozwala.<br> Oddzielano Dostojewskiego-ideologa od Dostojewskiego-pisarza, żeby ratować jego wielkość, skażoną przykrymi wypowiedziami, i hipoteza Bachtina służyła w tym znaczną pomocą. W istocie jednak, rzec można, że gdyby nie było rosyjskiego mesjanisty i jego żarliwej troski o Rosję, nie byłoby międzynarodowego pisarza. Nie tylko troska o Rosję wyposażała go w siłę, także strach o przyszłość Rosji zmuszał go do pisania - żeby ostrzegać.<br> Czy był chrześcijaninem? Nie jest to pewne. Może postanowił, że nim będzie, ponieważ poza chrześcijaństwem nie widział dla Rosji zbawienia? Ale zakończenie Braci