obecna Gwiazda Polarna i układ innych gwiazdozbiorów przesunął się ok. 50 stopni. Zmieniło się też położenie biegunów magnetycznych. Jeśli ptaki trafiają obecnie tam, gdzie trafiały dawniej, to poza zegarem wewnętrznym, godzinowym, cyka im jeszcze kosmiczny? Inny sposób orientacji północ-południe sugeruje prof. Roman J. Wojtusiak - w podczerwieni cieplejsze południe powinno żarzyć się poświatą, ku której zdążają ptaki. Obecnie uważa się, że dostępnych danych do nawigacji jest wiele, od magnetycznych, przez elektromagnetyczne, w tym świetlne, po akustyczne oraz zapamiętane szczegóły topograficzne. Poszczególne gatunki wybierają najkorzystniejsze dla siebie.<br><br>&lt;tit&gt;Dalekodystansowcy w tranzycie&lt;/&gt;<br><br>Gdy naszych ptaków ubywa, rozpoczynają też przylot armady skandynawskie i syberyjskie dziennego i