oraz ilości wyprodukowanych wyrobów (Q), co ilustruje następujący wzór:<br><br>Zarówno koszty we wszystkich lub niektórych ich elementach składowych, jak i rozmiary produkcji mogą zmieniać się - w konsekwencji zmienia się także iloraz powyższego działania, tj. koszt jednostkowy. Można to wyrazić jako:<br><br>We wzorze tym pierwszą jego część można nazwać bazą, drugą zaś odchyleniem. Z zapisu tego wynika jednoznacznie, że wielkość zmiany kosztu jednostkowego zależy od wzajemnego stosunku zmian sumy kosztów (K) i wielkości produkcji (Q). Zmiany wysokości kosztów i rozmiarów produkcji są w praktycznym działaniu nie do uniknięcia, toteż duże znaczenie ma dla kierownictwa ekonomicznego moment otrzymania dokładnej informacji o zaistniałym odchyleniu