wśród nich: Towarzystwo Czytelni Ludowych - działające głównie na obszarach zachodniej Polski, Towarzystwo Szkoły Ludowej - widoczne w Galicji, oraz Polska Macierz Szkolna (PMS).<br><br>Koła PMS znajdowały się w całym kraju, a nawet poza jego granicami (Zaolzie, Gdańsk), ale szczególnie intensywną działalność rozwinęły na Kresach Wschodnich.<br>Macierz prowadziła ochronki, szkoły podstawowe, ogólnokształcące, zawodowe, w tym handlowe i rzemieślnicze. Zakładała też szkoły dokształcające dla nauczycieli i własne internaty. Na terenie całego kraju funkcjonowało prawie 800 bibliotek PMS, których łączny księgozbiór sięgał 500 tys. pozycji. Ważnym fragmentem aktywności Macierzy była działalność wydawnicza; obok literatury pięknej powstawały programy szkolne, zestawy lektur, podręczniki itp. Spośród wielu działaczy