nazywa Jacques Maritain. Zarazem jednak Kościół musi się stale odnawiać, zmieniać formy swojego nauczania i odczytywać znaki czasu. <br> Przeciwstawia się często Jana Pawła II Janowi XXII, który otworzył Kościół na świat, który chciał, żeby Kościół dostosował się do nowoczesności...<br> Wystarczy poczytać dzieła jednego i drugiego, aby dostrzec wielką kompatybilność, głęboką zbieżność wrażliwości ich myślenia o Kościele i świecie. Na pewno też dzieliliby dziś bardzo podobną diagnozę problemów stojących przed współczesnością. Obu w jakiejś mierze cechuje zarówno konserwatyzm, jak odwaga myślenia i wybieganie myślą daleko naprzód. Jan Paweł II w Darze i tajemnicy bardzo słusznie zauważa, że kategorie "nowoczesności" i "konserwatyzmu" są