kulturalny wydawał się mniej potrzebny. A robotnik algierski, mało sprawny, mało wydajny, ale tani, kontentujący się marnymi warunkami pracy, i zwłaszcza niegodnymi człowieka warunkami mieszkaniowymi stanowi po dziś dzień we Francji nielojalną konkurencję dla emigranta i robotnika iberyjskiego. Póki Anglia kontrolowała Gibraltar w 19 w warunkach, póty mogła odpisywać na zero wartość marynarki hiszpańskiej: dzisiaj Gibraltar nie może być bazą wojenną na wypadek wojny atomowej, bo jedna bomba A czy H wystarczy, by cała ta rzekoma baza przestała istnieć. Poza tym w Gibraltarze nie ma miejsca na lotnisko, z którego mogłyby startować nowoczesne samoloty bombardujące. Tak więc Gibraltar stał się bazą