sensie budowa teorii jest działalnością twórczą.<br>Teorie wyjaśniająco-predykcyjne (zwane też czasem modelami matematycznymi odpowiednich klas zjawisk) nie dotrzymują kroku wynikom uzyskanym w trybie bezpośredniego wnioskowania z doświadczenia. Jest to zupełnie zrozumiałe, jeśli weźmie się pod uwagę wymagania, jakie stawia kompetencjom oraz pomysłowości badacza adekwatne wyjaśnienie zaobserwowanych prawidłowości. Nie inaczej zresztą było w dziejach przyrodoznawstwa. W przypadku nauk społecznych utrudniają sytuację zarówno swoiste przeszkody natury rzeczowej (o niektórych będzie mowa w dalszym ciągu artykułu), jak też zbyt mała liczba ludzi należycie do takiej działalności przygotowywanych. Podobnie było w niektórych dyscyplinach biologicznych, zanim uprzytomniono sobie korzyści, jakie można uzyskać przez zastosowanie matematycznej aparatury