metafizyki obecności", mocno zachwiane. Ale jest to negacja pozorna: bo choć pozbawione obecności, i to w sposób dosłowny, to jednak, w przeciwieństwie do tychże krytyk, zachowane i określone w nowych wymiarach. Na bachelardowski, rzekłbym, sposób twierdzi więc Virilio, że szybkość - tak jak dla Bachelarda łączący się z wyobraźnią każdego pisarza żywioł: woda, ogień czy powietrze - jest ideą przed ideami, ideą sprawczą. I zawarta w niej siła zanikania i unieobecniania, uniewidzialniania, ma, podobnie jak Bachelardowskie żywioły, działanie twórcze. Na przykład wszystkie techniki wyzwalania mocy i władzy, mówi Virilio, są technikami zanikania, zanikania stąd dotąd; wielcy zdobywcy - Cezar, Hannibal, Aleksander - mieli być epileptykami