11.1. [31] Dwuznak ch piszemy, gdy:
a) w wyrazach i formach pokrewnych wymienia się na sz, np.
duch – dusza, głuchy – głuszyć, mucha – muszka, oddychać – dyszy, piechur – pieszo, suchy – susza;
UWAGA: W niewielkiej grupie wyrazów mimo wymiany na -sz zachowujemy w formie podstawowej h: Ad-Dauha – Ad-Dausze (Dauha – Dausze), braha – brasze, minialoha – minialosze, muwaszszaha – muwaszszasze, wataha – watasze, yamaha – yamasze.
b) występuje na końcu wyrazu, np.
dach, pech, puch, na ulicach, o samochodach; wyjątek stanowią: ajatollah, Ajudah, Allah (albo: Allach), bismillah, Boh, Czatyrdah, druh, Fatah (albo: FATAH), Hezbollah, inszallah, Peckinpah, porohy, Ptah, Ramallah, Savannah, spah (albo: spahis), szahdah, szibah, szoah, Tecumseh, tussah (albo: tussa), Utah; pisownię tę motywujemy ortograficzną wiernością wyrazów zapożyczonych w stosunku do źródeł arabskich, ukraińskich i innych;
c) występuje po literze s, np.
eschatologiczny, pascha, schab, schadzka, schładzać, schodki, schron;
WYJĄTKI od tej reguły to roshar oraz wyrazy obcego pochodzenia, w których połączenie sh czytamy jak sz, np. shimmy, show, a także wyrazy z przedrostkami dys-, fis-, np. dyshonor, fisharmonia.
d) występuje w rozpoczynającej wyraz cząstce chalko-, chiro-, chondro-, choreo-, chrono-, chryzo-, np. chalkofilny, chalkografia, chalkopiryt; chiromancja, chiropraktyka, chirotechnika; chondroblast, chondrografia, chondrologia; choreodram, choreografia, choreoterapia; chronograf, chronologia, chronometr; chryzoberyl, chryzolitowy, chryzopraz.