Francję i Niderlandy, wielu z nich przemierzało szlak wiodący do Stambułu. Misjonarze polscy pojawiali się w Persji i na Dalekim Wschodzie (w Indiach oraz w Chinach).<br>Od XVII wieku poczynając, polscy zesłańcy zaludniają Syberię. Nie wspominamy już o częstych (nieraz nawet kilkakrotnych) podróżach jednej osoby do Niemiec, Francji, Niderlandów czy Anglii.<br>"Nasz polski naród z przyrodzenia rad pątnuje, bo zawsze chuć ma do chodzenia"#pisał Klonowic. Na wyraźny brak polskiej drukowanej literatury podróżniczej zwracał przed laty uwagę Brückner, pisząc: "Cała Polska szlachecka była na rozjezdnem, ależ nikt choćby o przewodniku po Włoszech nie pomyślał".<br>Istotnie, jakże niewiele książek tego typu trafiało