człowieka z wolności również niezmiernie dziś popularne paranauki oraz astrologie i magie głoszące, iż człowiek jest zależny od najprzeróżniejszych dobrych i złych energii, układów planetarnych itp. Tymczasem Chrystus nas odkupił, to znaczy również - jak napisze Papież na innym miejscu Veritatis splendor, będącej w istocie apologią ludzkiej rozumności i wolności - że Chrystus "wyzwolił naszą wolność", wyzwolił nas z wszelkich psychologicznych, socjologicznych, historycznych, materialistycznych - czy jakiekolwiek by to jeszcze były - determinizmów. Owszem, jesteśmy uwarunkowani przez wiele czynników, ale przez żaden nie jesteśmy zniewoleni!<br>Czym różni się personalizm Jana Pawła II od poglądu zawartego choćby w dwuwierszu z Traktatu moralnego Miłosza: "Lawina bieg od