już uwikłał się w dotkliwe trudności. Mówił, że artysta winien "narzucać siebie" ludziom, a więc "deformować" bliźnich. Zarazem jednak przyznawał, że nieznośnie "cierpi, gdy [go] deformują" czytelnicy (Dz IV 72). Swój własny sukces odczuwał jako zagrożenie i - aby odzyskać dystans do siebie samego - szukał rozmaitych chwytów i furtek, pisząc choćby Dziennik na przemian w pierwszej i trzeciej osobie... Czuł jednak, że w <q>"samej naturze mego wysiłku artystycznego tkwiła jakaś sprzeczność, moje utwory podważając formę były przecież stwarzaniem formy... i mnie osobiście określały coraz bardziej"</> (Dz IV 73). Jak z tych antynomii wybrnąć? Pocieszał się, mówiąc, że sztuka rodzi się ze sprzeczności