z chrześcijanami, a jeszcze bardziej nie powinni podejmować takich debat na temat Jezusa. To jest niepisany zwyczaj funkcjonujący wśród Żydów. Gdy zapytać ich, dlaczego stronią od takich dyskusji, odpowiadają najczęściej, że mają złą pamięć o średniowiecznych dysputach teologicznych. Myślę, że jest to do pewnego stopnia wybieg. Niechęć do mówienia o Jezusie wynika, jak sądzę, także z ogólnej żydowskiej tendencji do przemilczania Jezusa. To przemilczanie jest wyrazem określonego i utrwalonego nastawienia, a zarazem ważnym składnikiem samookreślania się, które jest oparte na niechęci do chrześcijaństwa, do Jezusa i do podejmowania rozmowy na Jego temat. Wymowną ilustrację tej niechęci stanowi epizod wspomniany w nowowydanej