zwieszającego się z góry krucyfiksu, powtarzali w czasach powojennego zamętu scenę znaną z Kalwarii. Krew śmiertelnie postrzelonego Maćka przechodząca na biel suszących się prześcieradeł miała się komponować w polskie barwy narodowe, a śmietnisko, na którym konał, odczytywano jako "śmietnik historii". Władze partyjne zabroniły wprawdzie pokazywania filmu poza krajem, lecz Jerzy Lewiński, ówczesny prezes Urzędu Kinematografii, w tajemnicy wywiózł dzieło Wajdy na pokaz pozakonkursowy podczas festiwalu w Wenecji w roku 1959, co kosztowało go utratę stanowiska. To jednak otworzyło przed filmem ekrany świata. Linia popieranej przez władze kinematografii była zupełnie inna. W 1960 r. na ekrany wszedł film "Krzyżacy" Aleksandra Forda, od