rozwinęła się szybko, już w drugiej połowie XIX w., przybierając różne formy nawet w niezbyt odległych od siebie regionach. Przyczyniła się do tego chęć pokazania odrębności swojej grupy, widoczna także w kształtowaniu się odmian stroju regionalnego, oraz ambicja utalentowanych jednostek, kobiet, ale także i mężczyzn (Ignacy Dobrzyński z Miesiąców koło Puław, Piotr Puławski z Kadzidła). W wycinance nie zdążył się jednak utrwalić społeczny nawyk jej stosowania. Wiele kobiet wycinało, lecz nie zawsze przystrajały izbę. Jak zauważa Błachowski: <q>"Nie było dosyć czasu, by wycinanki przeszły tak głęboki szlif środowiska, jak np. tkactwo czy strój, by zrosły się z wnętrzem izby jako jej