III 2. Pierwszy zajmował się środowiskami kulturotwórczymi i - żeby było trudniej zgadnąć - poakowskimi, a drugi opozycją polityczną. Powstała potężna machina, której tryby obsługiwały tysiące ludzi. Kontrola nad poczynaniami esbeków praktycznie przestała być możliwa.<br><br>Ale czy tylko brakiem kontroli można wytłumaczyć zbrodnie dokonane przez SB? Poczynając od zabójstwa krakowskiego studenta Staszka Pyjasa (1977 r.), przez śmierć Piotra Bartoszcze, działacza "S" Rolników Indywidualnych, po makabryczną zbrodnię na księdzu Jerzym Popiełuszce (1984 r.) i morderstwach przynajmniej dwóch innych księży. Komisja Rokity powołana w Sejmie na początku lat 90. zajmowała się 120 przypadkami niewyjaśnionych śmierci działaczy opozycji, w prawie 90 przypadkach odpowiedzialnością obarczono Służbę Bezpieczeństwa