decyduje doświadczenie wartości. W ramach nadziei rozwija się poznanie aksjologicznego aspektu rzeczywistości.<br>Św. Tomasz z Akwinu pisał: &lt;q&gt;"Rozum przez wiarę poznaje to, czego się w nadziei spodziewa i co kocha"&lt;/&gt;. Twierdzenie św. Tomasza jest tylko częściowo słuszne. Owszem, wiara, która jest aktem "rozumu", dokonuje zazwyczaj jakiegoś mniej lub bardziej skończonego artykułowania nadziei, gdy odsłania przed człowiekiem konkretny wygląd jego przyszłości i kieruje nadzieję na tory ku niej wiodące. Ale nie znaczy to, by nadzieja była tym samym pozbawiona wszelkich zdolności poznawczych. Prawdą jest, że nadzieja nie poznaje świata jako takiego ani nawet świata możliwego w jego czystych lub "realnych" możliwościach; poznawczy