pisarza, a pod siły porządku - siły porządku, i już będziemy mieli całokształt typowej sytuacji. Nasz metaforyczny obrazek da się równie dobrze zastosować do Sołżenicyna, jak do, powiedzmy, Milana Kundery: jeśli utwór literacki mający coś do powiedzenia o wschodnioeuropejskim totalitaryzmie zostawał w ogóle na Zachodzie zauważony, działo się tak dlatego, że autor był pomny faktu, iż ma do dyspozycji bardzo mało czasu. Mało nawet nie w tym sensie, że zostanie unieszkodliwiony przez rodzimych prześladowców, ale raczej w tym, że zachodnia publiczność udzieli mu w najlepszym razie dziesięciu sekund uwagi. I w tym krótkim czasie będzie w stanie cokolwiek zrozumieć i zapamiętać z